IBAN kullananlar tek tek incelenecek

1 OCAK 2026’DA BAŞLIYOR

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı MASAK, finansal sistemde şeffaflığı artırmayı hedefleyen yeni bir tebliğ taslağı hazırladı. Düzenlemeyle birlikte 200 bin TL ve üzerindeki tüm para transferleri ve nakit işlemlerde açıklama zorunlu hale getiriliyor. Bu adım, kayıt dışı paranın önlenmesi amacıyla atılmış en kapsamlı uygulamalardan biri olarak değerlendiriliyor. Yeni sistem 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek ve yüksek tutarlı tüm transferler daha detaylı bir denetim sürecine alınacak. Böylece hem bireylerin hem işletmelerin yaptığı para hareketleri sistematik olarak izlenecek.

ÜÇ AŞAMALI BEYAN MODELİ GELİYOR

Yeni tebliğ, kademeli bir beyan sistemi öngörüyor: 200 bin TL – 2 milyon TL arasındaki transferlerde kısa bir işlem açıklaması zorunlu olacak. 2 milyon TL – 20 milyon TL arasındaki işlemler için Nakit İşlem Beyan Formu doldurulacak. 20 milyon TL ve üzerindeki tüm transferler ise detaylı açıklama ve dayanak belgeleriyle desteklenecek.

BİREYLERİ DE DOĞRUDAN ETKİLİYOR

Düzenleme yalnızca büyük şirketleri ya da yatırımcıları kapsamıyor. IBAN üzerinden sık ve yüksek tutarlı tahsilat yapmak, açıklamasız transfer almak veya POS cihazı kullanmamak, MASAK tarafından artık doğrudan “şüpheli işlem” olarak değerlendirilebiliyor. Her para hareketinin sorgulanması ve belgelenmesi gerekecek.

20 KARAKTER ALT SINIRI GELİYOR

Bankalar, müşterilere işlem türüne göre çeşitli beyan seçenekleri sağlayacak. “Bireysel ödeme” gibi genel ifadelerin yerine en az 20 karakterlik açıklama yazılması zorunlu hale geliyor.

IBAN İLE TAHSİLAT ARTIK RİSKLİ GÖRÜLÜYOR

MASAK’ın radarına en kolay takılan işlemler arasında bireysel IBAN’la yapılan sık tahsilatlar bulunuyor. Kişisel IBAN’ın ticari faaliyetlerde kullanılması, “kayıt dışı ticaret” ya da “IBAN kiralama” şüphesi oluşturuyor. Bu hesaplar gerekli görülürse incelemeye alınabiliyor.

AÇIKLAMASIZ EFT’LER İNCELEME NEDENİ

Açıklama bölümünün boş bırakıldığı veya yalnızca “borç”, “ödeme” yazıldığı transferler, artık sistem tarafından riskli işlem kategorisine ekleniyor. Bu durumda vergi daireleri ve MASAK, hem göndereni hem alıcıyı incelemeye çağırabiliyor.

ŞİRKET ADINA HESAP AÇMADAN TAHSİLAT YAPANLARA UYARI

Bir işletmenin çalışan ya da ortaklarının bireysel hesaplarını tahsilat için kullanması, usulsüzlük ve vergi kaçırma kapsamında değerlendiriliyor. MASAK ayrıca bu hesapların kara para aklama riski taşıdığı gerekçesiyle bloke edilmesini talep edebiliyor.

POS KULLANMAYAN İŞLETMELER TAKİPTE

Özellikle gıda, butik, kafe ve restoran sektörlerinde IBAN’la tahsilat yöntemi yaygınlaştığı için MASAK ve Gelir İdaresi bu işletmeleri özel olarak izliyor. POS kullanmamak ciddi risk oluşturuyor.

SERBEST MESLEK SAHİPLERİ VE INFLUENCER’LAR DA KAPSAMDA

Dijital tasarım, danışmanlık, psikolojik destek, eğitim ve sosyal medya gelirleri elde eden bireyler; Vergi kaydı olmadan IBAN’larına düzenli ödeme alıyorlarsa, Makbuz veya fatura kesmiyorlarsa, Sosyal medya hesaplarında ticari faaliyet izlenimi veriyorlarsa hem MASAK hem GİB tarafından incelemeye alınabiliyor.

2025 İÇİN UYUM VE GÜVENCE ADIMLARI

Yetkililerin önerdiği koruyucu adımlar ise şöyle sıralanıyor: 200 bin TL’yi aşan her transferin açıklamasını net yazın. 20 milyon TL üzeri işlemler için kaynak belgelerini hazır bulundurun. Kişisel IBAN kullanmayın, şirket hesabı açın. POS cihazı edinin veya dijital tahsilat sistemlerine geçin. Fatura veya serbest meslek makbuzu düzenleyin. Sık ve yüksek tutarlı işlem yoğunluklarına dikkat edin.